رله جامد یا ssr چیست و چکونه کار میکند ؟

رله حالت جامد (Solid State Relay - SSR) چیست؟

برخلاف رله‌های مکانیکی سنتی که از قطعات متحرک برای قطع و وصل جریان استفاده می‌کنند، رله‌های حالت جامد از قطعات نیمه‌رسانا (مانند تریستور، ترایاک یا ماسفت) بهره می‌برند. این ویژگی مزایای قابل توجهی دارد:

طول عمر بالا: بدون قطعات مکانیکی، عمر مفید SSRها بسیار طولانی‌تر است.

سرعت سوئیچینگ بالا: می‌توانند با سرعت بسیار بیشتری نسبت به رله‌های مکانیکی، فرمان قطع و وصل را اجرا کنند.

عملکرد بی‌صدا: هیچ صدای کلیک مانندی در حین کار تولید نمی‌کنند.

مقاومت در برابر شوک و لرزش: به دلیل نداشتن قطعات متحرک، در برابر ضربه و لرزش مقاوم‌ترند.

عدم ایجاد جرقه: در حین سوئیچینگ، جرقه‌ای ایجاد نمی‌شود که این امر ایمنی را در محیط‌های حساس افزایش می‌دهد.

کاربرد عمومی رله‌های حالت جامد تک فاز:

رله‌های حالت جامد تک فاز مانند مدل “25DA” معمولاً در کاربردهایی استفاده می‌شوند که نیاز به کنترل بارهای AC (مانند المنت‌های گرمایشی، موتورهای تک فاز، لامپ‌ها و شیرهای برقی) با سیگنال‌های DC یا AC با ولتاژ پایین (مانند خروجی PLCها، میکروکنترلرها یا سنسورها) وجود دارد.

کنترل هیتر و المنت: تنظیم دقیق دما در کوره‌ها، سیستم‌های تهویه مطبوع و دستگاه‌های صنعتی.

کنترل موتورهای تک فاز: راه‌اندازی و توقف موتورها در پمپ‌ها، فن‌ها و نوار نقاله.

سیستم‌های روشنایی: دیم کردن یا کنترل روشن و خاموش شدن لامپ‌ها.

اتوماسیون صنعتی: به عنوان یک عنصر کنترلی در تابلوهای برق و سیستم‌های PLC.

نکات مهم در انتخاب و استفاده:

جریان نامی: باید جریان بار مورد نظر را در نظر گرفت و SSRی با جریان نامی بالاتر از آن انتخاب کرد تا از داغ شدن بیش از حد و سوختن آن جلوگیری شود.

ولتاژ بار: ولتاژ کاری دستگاهی که قرار است توسط SSR کنترل شود.

ولتاژ کنترلی: ولتاژ سیگنالی که برای فعال کردن SSR استفاده می‌شود.

نوع سوئیچینگ: Zero Crossing (قطع و وصل در عبور از صفر ولتاژ برای کاهش نویز EMI) یا Random Firing (قطع و وصل در هر لحظه، مناسب برای کنترل فاز و دیمینگ).

هیت سینک (Heatsink): برای جریان‌های بالا، SSRها نیاز به هیت سینک دارند تا حرارت تولید شده را دفع کنند.